Podstawowa składnia

• Oddzielanie instrukcji
• Komentarze
• Zmienne
• Stałe

Oddzielanie instrukcji

Jak można zauważyć w przykładach z poprzedniego rozdziału, jedną z głównych zasad języka PHP (jak i wielu innych – m.in. C i Perla) jest umieszczenie na końcu każdej instrukcji (niekoniecznie linii) znaku średnika („;”). Można go pominąć tylko, jeśli w danym miejscu następuje przejście do trybu HTML, a więc po danej linii następuje symbol przejścia do trybu HTML.

<?
     echo "To jest test";
?>

Komentarze

Czasem zachodzi potrzeba oznaczenia czegoś w kodzie, dla kogoś innego czy nawet dla siebie (zwłaszcza jeśli pracujesz nad dużym projektem możesz łatwo się pogubić). Najlepiej skorzystać wtedy z jednej z kilku metod oznaczania, dzięki którym parser PHP będzie wiedział, że dany tekst nie jest częścią skryptu i można go zignorować.

Komentarze przydają się także do tymczasowego „wyłączania” niektórych linii kodu. PHP obsługuje trzy metody oznaczania komentarzy – dwie z nich znane są z języków C/C++, a jedna z powłok (shell) systemów uniksowych. Poniższe dwie metody służą do oznaczania, że tekst od danego miejsca do końca linii jest komentarzem:

<?
 
    echo "To jest test komentarzy"; // Ta metoda znana jest z języków C/C++
   
    echo "A to drugi test"; # A ta z powłok Uniksowych

?>

Ostatnia metoda, znana także z języków C/C++, służy do oznaczania wielu linii jako komentarza. Należy przy niej pamiętać, aby nie zagnieżdżać wewnątrz siebie takich komentarzy, ponieważ może to doprowadzić do nieprawidłowego funkcjonowania skryptów.

<?
 
    echo "Test komentarzy"; /* Tu jest początek komentarza
    tu dalej trwa
    a tu się kończy */

?>

Zmienne

Jeśli nie spotkałeś się jeszcze z pojęciem zmiennej, to postaramy się je wyjaśnić. Otóż zmienna to identyfikator znakowy, któremu przypisano jakąś wartość. W języku PHP zmienne oznacza się za pomocą znaku dolara („$”) przed wspomnianym identyfikatorem. Obsługa zmiennych w PHP jest uproszczona do minimum.

W „dużych” językach programowania zmienne trzeba najpierw inicjować (przy czym z góry należy określić typ zmiennej), zmienne tekstowe muszą mieć ustalony rozmiar itp. W PHP nie jest to konieczne. Zmienna jest inicjalizowana (to znaczy rezerwowany jest dla niej pewien obszar w pamięci) przy pierwszym jej użyciu.

Nazwy zmiennych muszą zaczynać się od litery (wielkiej lub małej) lub podkreślenia (dolna kreska – „_”), a dalej mogą składać się z dowolnej ilości liter, cyfr i znaków o kodzie ASCII powyżej 127. Przy nazwach zmiennych ważna jest wielkość znaków – zmienne $Test i $test to dwie różne zmienne. Oto przykład przypisywania wartości zmiennym:

<?
 
    $nazwa = 1; // Zmiennej "nazwa" przypisywana jest wartość liczbowa 1
   
    $druga_nazwa = "Tekst"; // Zmiennej "druga_nazwa" przypisany jest
                            // ciąg znaków "Tekst"
   
    $trzecia_nazwa = $nazwa; // Zmiennej "trzecia_nazwa" przypisywana
                             // jest wartość zmiennej "nazwa"

?>

Poniżej znajdziesz przykłady wykorzystania powyższych zmiennych w poleceniu echo:

<?
echo "To jest $druga_nazwa"; // Wyświetlony zostanie napis "To jest Tekst"

echo '$druga_nazwa'; // Powinien wyświetlić się napis "$druga_nazwa"

echo $nazwa; // Powinna wyświetlić się cyfra 1 
?>

W powyższym przykładzie można zauważyć, że parametr dla polecenia echo podawany jest zarówno w cudzysłowach, jak i apostrofach. Te dwa sposoby nie są jednak równoważne. W przypadku cudzysłowów, zmienne zawarte między nimi są zamieniane na wartość, natomiast w przypadku apostrofów cała zawartość traktowana jest jako tekst (co widać w przykładzie ze zmienną $druga_nazwa).

Stałe

W PHP występują tzw. stałe, czyli identyfikatory znakowe, których wartości nie można zmienić. Stałych, w odróżnieniu od zmiennych, używa się bez znaku dolara na początku. PHP ustawia około kilkaset stałych potrzebnych do pracy różnych jego modułów. Kilka przykładów:

• __FILE__ – nazwa pliku ze skryptem, który jest aktualnie przetwarzany. Jeśli stała ta użyta jest wewnątrz pliku który został dołączony (o poleceniu include dowiesz się w dalszej części kursu), to podana zostanie nazwa pliku dołączonego, a nie pliku nadrzędnego,
• __LINE__ – numer linii w skrypcie, która aktualnie jest przetwarzana. Jeśli stała ta użyta jest wewnątrz pliku, który został dołączony, to podany zostanie numer linii przetwarzanej w dołączonym pliku,
• PHP_VERSION – ciąg reprezentujący aktualnie używaną wersję PHP,
• PHP_OS – nazwa systemu operacyjnego, na którym uruchomione jest PHP.

Stałe mogą być definiowane przez użytkownika za pomocą funkcji define(), która przyjmuje dwa argumenty: nazwę stałej i wartość do niej przypisaną. Przykład:

<?
 
    define("STALA", "Hello world.");
    echo STALA; // Wyświetla "Hello world."

?>