Nerwy, dane, konta internetowe, pieniądze. Tyle możesz stracić, jeśli Twój smartfon zostanie zaatakowany przez cyberprzestępców. Jak sprawdzić, czy telefon jest zhakowany i czy to w ogóle możliwe? Co zrobić, gdy rzeczywiście do tego dojdzie i jak temu zapobiec? Dowiesz się z tego artykułu.
SPIS TREŚCI
- Czym może grozić zhakowanie telefonu?
- Jak sprawdzić, czy telefon jest zhakowany?
- Czy istnieje kod do sprawdzenia, czy telefon jest zhakowany?
- Co zrobić, gdy telefon jest zhakowany?
- Zhakowany telefon – jak temu zapobiec?
Czym może grozić zhakowanie telefonu?
Na telefonach przechowujemy wiele cennych danych. To nie tylko zdjęcia, filmy i pliki, ale także aplikacje: media społecznościowe, komunikatory, a przede wszystkim aplikacje rządowe (np. mObywatel, IKP) i bankowość internetowa. Jeśli ktoś uzyska do nich dostęp, może wyrządzić ogromne szkody. Potencjalne skutki zhakowania telefonu to m.in.:
- kradzież tożsamości,
- kradzież pieniędzy,
- utrata dostępu do maila i innych kont.
Ponadto zhakowanie telefonu może narazić na ataki socjotechniczne nas oraz naszych bliskich – jeżeli haker pozyska z urządzenia informacje, może wykorzystać je do wiarygodnego i skutecznego oszustwa.
Dlatego tak ważne jest, by w przypadku zhakowania telefonu reagować szybko, a najlepiej w ogóle do niego nie dopuścić.
Roczna ochrona urządzenia kosztuje tyle, co jeden obiad na mieście. To wydatek, którego niemal nie zauważysz, a ochroni Cię przed dużo większymi stratami.
Jak sprawdzić, czy telefon jest zhakowany?
Nie ma jednego skutecznego sposobu na to, by dowiedzieć się, czy telefon został zhakowany. Są jednak pewne znaki, które powinny wzbudzić czujność, bo mogą wskazywać na to, że urządzenie zostało zaatakowane przez cyberprzestępców.
- Znajdujesz aplikacje, których nie znasz. Jeśli widzisz w telefonie aplikacje, które nie były instalowane przez Ciebie, możesz przypuszczać, że nie kryje się za nimi nic dobrego. Najlepiej czym prędzej je odinstalować, ale jeśli nie masz pewności, że nie są to aplikacje systemowe, sprawdź to najpierw, np. wpisując ich nazwę w Google.
- Telefon wyraźnie spowolnił. Działanie wielu aplikacji w tle, brak wolnej pamięci lub aktualizacji systemu albo po prostu starość – to może sprawiać, że smartfon traci płynność działania. Jeśli jednak regularnie usuwasz zbędne pliki, czyścisz pamięć podręczną i aktualizujesz system, a Twój telefon działa wolno, choć nie masz go zbyt długo, możliwe, że został zainfekowany.
- Bateria szybciej się zużywa i mocniej się nagrzewa, nawet gdy nie używasz telefonu. Kiedy telefon jest nieużywany, nie powinien się nagrzewać, a jeśli tak się dzieje i to w dodatku regularnie, przyczyną może być złośliwe oprogramowanie, które nieustannie działa w tle.
- Wzrosło zużycie danych. Jeśli nie można tego uzasadnić tym, że więcej korzystasz z telefonu, być może to znak, że smartfon został zhakowany, a cenne dane zużywa złośliwe oprogramowanie. Statystyki zużycia danych sprawdzisz w ustawieniach – zobaczysz tam zarówno łączne zużycie danych, jak i według aplikacji.
- Nie masz pełnej kontroli nad działaniem telefonu. Aplikacje włączają się lub wyłączają, telefon ponownie się uruchamia, latarka się włącza, a to wszystko bez Twojej inicjatywy? Takie objawy powinny Cię zaniepokoić, bo sugerują, że ktoś mógł przejąć kontrolę nad Twoim urządzeniem.
- Wyświetlają się dziwne powiadomienia i wyskakujące okienka. Powiadomienia i wyskakujące okienka to codzienność przy korzystaniu z telefonu. Jeśli jednak widzisz ich więcej, a w dodatku są niespodziewane (np. pochodzą ze źródeł, których nie znasz, wyświetlają się, gdy nie korzystasz z internetu, nie są to powiadomienia dot. cookies na stronach itp.), potraktuj to jako sygnał alarmowy.
Czy istnieje kod do sprawdzenia, czy telefon jest zhakowany?
Czasami można spotkać się z informacją o kodach pozwalających sprawdzić, czy telefon jest zhakowany. Najczęściej podawane kody to *#21# i *#62#. Rzekomo mają one pomóc w ustaleniu, czy telefon jest podsłuchiwany, a nawet umożliwić uzyskanie numeru telefonu podsłuchiwacza.
Jeśli wpiszesz kod *#21# i wciśniesz zieloną słuchawkę, nie stanie się nic złego, ale nie dowiesz się też, czy telefon jest na podsłuchu. Otrzymasz jedynie informację o tym, czy na Twojej karcie SIM ustawiono bezwarunkowe przekierowanie na inny numer telefonu. Jeśli tak, połączenia kierowane na Twój numer byłyby automatycznie przekierowane na inny.
Podobnie kod *#62# zwraca informację o tym, czy na Twojej karcie SIM ustawiono przekierowanie, gdy telefon jest wyłączony lub znajduje się poza zasięgiem.
Tymi kodami nie sprawdzisz, czy Twój telefon jest zhakowany i podsłuchiwany. Teoretycznie możliwa jest jednak sytuacja, w której ktoś ustawia bezwarunkowe przekierowanie na Twojej karcie SIM po to, by się pod Ciebie podszywać. Wówczas wszystkie połączenia na Twój numer byłyby przekierowane, a w historii połączeń na Twoim telefonie nie byłoby po nich śladu. Wtedy kod *#21# mógłby okazać się pomocny.
SIM swapping
W tym miejscu warto wspomnieć o SIM swappingu – to metoda oszustwa polegająca na duplikowaniu karty SIM. Cyberprzestępca uzyskuje duplikat karty SIM swojej ofiary, dzięki czemu może w pełni korzystać z jej numeru telefonu, m.in. odbierać SMS-y.
Jeśli do tego haker z innych źródeł uzyska dostęp do danych logowania do mediów społecznościowych czy bankowości internetowej, może bez problemu obejść dwuetapowe logowanie czy konieczność potwierdzenia transakcji, jeśli są one oparte o kody SMS.
Co zrobić, gdy telefon jest zhakowany?
Jeśli podejrzewasz, że Twój telefon został zhakowany, niezwłocznie zacznij działać.
- Zmień hasła do bankowości internetowej, maila, pozostałych kont. Użyj do tego innego urządzenia niż Twój smartfon. Warto też tymczasowo zablokować aplikację mobilną bankowości internetowej – jeśli nie wiesz, jak to zrobić, skontaktuj się ze swoim bankiem.
- Usuń aplikacje, których nie znasz – o ile nie zostało to już zrobione wcześniej.
- Przeskanuj telefon oprogramowaniem antywirusowym. Jeśli jeszcze go nie masz, to najwyższa pora, by je kupić.
- Ostrzeż rodzinę i znajomych. W efekcie zhakowania telefonu mogą np. zacząć otrzymywać od Ciebie podejrzane linki – lepiej żeby nie klikali w nie.
- Przywróć telefon do ustawień fabrycznych (a potem ponownie go przeskanuj). To niestety wiąże się z utratą danych, dlatego warto regularnie wykonywać kopie zapasowe korzystając z chmury Google lub narzędzi takich jak Acronis Mobile Backup.
W ten sposób przede wszystkim zabezpieczysz swoje konta przed nieuprawnionym dostępem, co może ograniczyć wyrządzone szkody. Może się jednak zdarzyć, że te działania nie wystarczą, by na dobre pozbyć się ze smartfona szkodliwego oprogramowania. Dlatego zamiast radzić sobie z telefonem po zhakowaniu, lepiej po prostu go przed tym ochronić..
Zhakowany telefon – jak temu zapobiec?
Zabezpieczając swojego smartfona zawczasu można oszczędzić sobie wielu nieprzyjemności, nerwów i strat. Co możesz zrobić już dziś, by jutro nie obudzić się ze zhakowanym telefonem?
- Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe. Antywirus na telefon m.in. przeskanuje aplikacje przed pobraniem, wykryje złośliwe oprogramowanie i ostrzeże Cię przed niebezpiecznymi stronami i sieciami Wi-Fi. To absolutna podstawa, jeśli chodzi o bezpieczeństwo urządzenia. Sprawdź antywirusy na telefon >>
- Regularnie wykonuj aktualizacje systemowe i aplikacji. Kolejne aktualizacje nie są wypuszczane po to, by uprzykrzać ci życie koniecznością ich instalacji, ale by zwiększać Twoje bezpieczeństwo. Luki w aplikacjach się zdarzają – twórcy aplikacji usuwają je, by uniemożliwić hakerom wykorzystanie ich do swoich celów. Dopóki jednak nie dokonasz aktualizacji na swoim urządzeniu, narażasz się na atak – bo korzystasz ze starszej wersji oprogramowania.
- Surfuj po sieci z głową. Nie wchodź na podejrzane strony, nie pobieraj plików i nie klikaj w linki z niezaufanych źródeł. Nawet jednorazowe uśpienie czujności może sprowadzić na ciebie kłopoty.
- Regularnie zmieniaj hasła i dbaj o ich unikalność. Wycieki się zdarzają. Nierzadko możesz sprawdzić, czy i Twoje dane wyciekły. Jeśli tak się stało – najlepiej natychmiast zmienić hasła do ważnych kont. A nawet jeśli nie – i tak warto regularnie to robić. Pamiętaj przy tym, że do każdego konta powinno być użyte inne hasło.
- Unikaj publicznych sieci Wi-Fi. Choć bezpłatne Wi-Fi dostępne na dworcu czy w galerii kusi, lepiej jednak korzystać z własnych danych. Publiczne sieci niestety nie są bezpieczne – hakerzy mogą przejąć dane, które przesyłasz za ich pośrednictwem. Jeśli naprawdę musisz skorzystać z darmowego Wi-Fi, ogranicz czas połączenia do minimum i uruchom VPN (nie potrzebujesz do tego dodatkowej aplikacji – VPN możesz mieć w pakiecie z dobrym programem antywirusowym).
- Nie zostawiaj telefonu bez opieki, nie powierzaj go obcym osobom. Gdy w restauracji idziesz do toalety lub do baru, nie zostawiaj telefonu na stoliku – najlepiej zabierz go ze sobą. Tak samo w każdym innym miejscu publicznym. Zastanów się też, czy na pewno chcesz użyczyć telefonu przypadkowej osobie, która prosi cię o to, by zadzwonić lub wysłać maila. Jeśli chcesz pomóc, lepiej zrób to tak, by nie wypuszczać swojego telefonu z rąk.
- Uważaj na publiczne stacje ładowania. Mogą one być zhakowane – gdy podłączysz do nich telefon, nie trzeba dużo czasu, by został zainfekowany. Lepiej użyć klasycznej ładowarki podłączanej do gniazdka elektrycznego lub powerbanka. A jeśli to niemożliwe, zaopatrz się w kabel USB, który umożliwia wyłącznie ładowanie, bez przesyłania danych.
