O dark webie słychać co jakiś czas, chociażby przy okazji wycieków danych, które właśnie tam są publikowane przez cyberprzestępców. Czym tak właściwie są dark web i darknet, co można tam znaleźć i czy korzystanie z tego jest legalne? Z tego artykułu dowiesz się podstawowych rzeczy na ten temat.
SPIS TREŚCI
- Co to jest dark web?
- Jak działa dark web?
- Co można znaleźć w dark webie?
- Czy dark web jest bezpieczny?
- Jak wejść do darknetu?
- Czy dark web jest legalny?
Co to jest dark web?
Sieć, z której korzystamy na co dzień np. przeglądając newsy czy wyszukując informacje w Google to tylko mała część internetu – jedyna w pełni widoczna. Reszta jest ukryta głębiej. Wyróżnia się:
- surface web, clear web – czyli sieć zindeksowaną. Strony w tej części sieci można otwierać w dowolnej przeglądarce i znaleźć w wyszukiwarkach internetowych. Można przejść do nich również znając ich adres, który z reguły jest prosty i łatwy do zapamiętania – np. home.pl. Dostęp do nich nie wymaga spełnienia konkretnych warunków. To np. strony firmowe z ofertą, serwisy informacyjne, turystyczne itp.
- deep web – to głęboka sieć, zwana także ukrytą (hidden web) lub niewidzialną (invisible web). Strony w tej części internetu nie są indeksowane, więc nie znajdziemy ich w wyszukiwarkach. Nawet jeśli znamy ich adres, dostęp do nich wymaga z reguły podania hasła lub innych informacji zabezpieczających albo korzystania z konkretnej sieci. W deep webie znajdują się m.in. wewnętrzne strony firmowe, bazy danych, dane przechowywane w chmurach czy usługi VOD. Różne szacunki mówią, że deep web stanowi 90-96% całego internetu. Tak naprawdę niemal każdy z nas korzysta z niego codziennie, np. logując się do skrzynki e-mail, bankowości internetowej czy przeglądając firmowy intranet.
- dark web – to ciemna sieć. Jest niewielką częścią deep webu, a by uzyskać do niego dostęp, trzeba skorzystać z odpowiedniego oprogramowania. Strony w dark webie nie ujawniają adresów IP i nie są indeksowane przez wyszukiwarki, a by wejść na jakąkolwiek z nich, trzeba znać jej adres, który z reguły składa się z długiego ciągu przypadkowych liter i cyfr. Dark web jest jak ciemna uliczka w podejrzanej dzielnicy – zapuszczanie się tam nie jest bezpieczne i nie rekomendujemy tego.
Jak działa dark web?
W dark webie działają różne sieci (darknet), np. Tor czy I2P. Opierają się one zwykle na komunikacji peer-to-peer (P2P), w której każdy użytkownik pełni jednocześnie rolę klienta i serwera. To pozwala na rozproszenie danych i w efekcie utrudnia śledzenie aktywności użytkowników i ich identyfikację. Wiele sieci, np. Tor, korzysta z trasowania cebulowego (onion routing), w którym zaszyfrowane dane są przesyłane warstwami przez wiele węzłów sieciowych. Stąd też adresy w sieci Tor mają końcówkę .onion. By w ogóle móc odwiedzić darknet, trzeba skorzystać ze specjalnej przeglądarki, umożliwiającej dostęp do wybranej sieci. To jednak za mało – piszemy o tym w dalszej części artykułu. Zawsze trzeba pamiętać o tym, że korzystanie z dark webu nigdy nie jest bezpieczne.
Co można znaleźć w dark webie?
Kto słyszał kiedykolwiek o darknecie, z pewnością kojarzy go jako miejsce, w którym można zetknąć się z nielegalnymi treściami i dokonywać nielegalnych transakcji. Jest to w gruncie rzeczy prawda – w dark webie znajdują się m.in. oferty sprzedaży broni czy narkotyków, drastyczne i nielegalne treści. Z drugiej strony, dzięki oferowanej wolności słowa i dużej anonimowości, dark web jest miejscem, w którym działać mogą np. aktywiści i działacze opozycji w krajach totalitarnych, dziennikarze czy sygnaliści. Mimo tego nie warto mieć złudzeń – w dark webie roi się od cyberprzestępców.
Czy dark web jest bezpieczny?
Trudno uznać dark web za bezpieczne miejsce. Najlepiej z góry założyć, że wejście do darknetu jest obarczone bardzo dużym ryzykiem. Samo wejście na jakąś stronę tam może być niebezpieczne – teoretycznie może ona zawierać złośliwe oprogramowanie. Nie warto też wierzyć treściom w dark webie – jeśli w clear webie nie możesz mieć pewności, kto jest po drugiej stronie, odwiedzając dark web tym bardziej tego nie wiesz.
Jak wejść do darknetu?
Korzystanie z dark webu nie jest bezpieczne i nie rekomendujemy tego. Od technicznej strony wejście do darknetu wymaga odpowiedniej przeglądarki, ale w żadnym wypadku nie należy na tym poprzestawać. Skoro dark web nie jest bezpieczny, decydując się mimo tego na wejście do niego, trzeba zadbać o swoje bezpieczeństwo jeszcze bardziej, niż korzystając z clear webu. Samo oprogramowanie antywirusowe to za mało, a dodatkowe wykorzystanie VPN-a również może nie wystarczyć – choć jest bardzo wskazane.
Maksymalne bezpieczeństwo można sobie zapewnić, używając do przeglądania dark webu osobnego sprzętu, na którym nie ma żadnych ważnych danych (a najlepiej gdy nie było ich też w przeszłości). Urządzenie powinno mieć zawsze zaktualizowane system, przeglądarkę i oprogramowanie antywirusowe. Do tego dobrze jest skorzystać z VPN. Od strony technicznej warto też zadbać o zabezpieczenie urządzenia przed dostępem dzieci.
Poza tym wejście do dark webu powinno być przemyślane – warto wiedzieć po co się to robi i jaki cel chce się osiągnąć. Przypadkowe przeglądanie dark webu może skończyć się źle, np. trafieniem na niebezpieczną stronę czy zetknięciem z treściami nielegalnymi i/lub drastycznymi, mogącymi zaszkodzić dobrostanowi psychicznemu. Jeśli nie masz realnej potrzeby i nie jest to absolutnie konieczne, najlepiej nie wchodź do dark webu. Nawet jeśli zżera Cię ciekawość.
- Dowiedz się, jak ochronić komputer przed wirusami.
Czy dark web jest legalny?
Samo istnienie dark webu jako technologii jest legalne, podobnie jak jego przeglądanie. Nielegalne może być jednak to, co się tam robi – i nie chodzi tylko o dokonywanie podejrzanych transakcji, ale nawet o przeglądanie niektórych treści.
Czytaj także:
- Jak sprawdzić czy mój e-mail wyciekł do sieci?
- Gdzie zgłosić oszustwo internetowe?
- Czy pobieranie muzyki z internetu jest legalne?
