Netykieta

Netykieta jest to zbiór zasad kultury i przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista „etykieta” obowiązująca w sieci. Niestety, w dalszym ciągu, osób posługujących się internetowym savoir-vivre jest niewiele.

SPIS TREŚCI

• Co to jest netykieta?
• Netykieta w komunikacji elektronicznej
  • E-mail
  • Komunikatory internetowe
  • Fora dyskusyjne
• Netykieta na blogach
  • Tworzenie bloga
  • Czytanie i uczestnictwo
• Typowo kulturalne
  • Międzyludzkie
  • Sieć
• Ku przestrodze

Co to jest netykieta?

Netykieta w komunikacji elektronicznej

E-mail

• Poczty elektronicznej używaj „z głową”. Sprawdzaj skrzynkę e-mail codziennie, tak jak zaglądasz codziennie do skrzynki na listy z pocztą tradycyjną, szczególnie gdy podajesz swój adres e-mail znajomym lub swoim kontrahentom. Twoi znajomi i kontrahenci, pisząc do Ciebie na Twój adres e-mail, oczekują, że odczytasz wiadomości od nich w krótkim czasie. Między innymi po to powstała poczta elektroniczna, aby ułatwić i przyspieszyć komunikację. Jeśli z jakichś powodów odbierasz pocztę elektroniczną średnio raz na miesiąc, to przekazując komuś adres swojej skrzynki e-mail, poinformuj go o tym fakcie.
• Pisz listy w formacie tekstowym, a nie HTML, chyba że akurat jest to konieczne, ale na pewno nie pisz standardowo (domyślnie) w formacie HTML. Po pierwsze wiadomości w formacie tekstowym zajmują znacznie mniej miejsca (KB), a po drugie wiele osób czyta pocztę choćby poprzez internetowy serwis poczta.home.pl, tj. program pocztowy w przeglądarce. Jeśli nawet ma opcję podglądu wersji HTML, to zapewne z niej nie skorzysta i Twój trud pójdzie na marne.
• Nie wykorzystuj wszystkich możliwości związanych z formą listu HTML, jeśli już musisz pisać w tym formacie – niech list będzie bez zbędnych „wodotrysków”, jak inna czcionka w każdej nowej linii, tysiące kolorów i dziesiątki wstawionych rysunków. Używając polskich znaków diakrytycznych (tzw. ogonki np. „ą”), wybierz kodowanie UTF-8 lub ewentualnie ISO 8859-2. W innym przypadku – wcale nie korzystaj z polskich literek, bo odbiorca zobaczy tzw. krzaczki.
• Nie przesyłaj pocztą plików większych niż 2 MB i lepiej nie przesyłaj tą drogą dużych plików, jeśli to możliwe – lepiej użyć jednego z serwisów do przekazywanie przez sieć dużych plików. Załączniki zawsze pakuj (kompresuj) przed wysłaniem programem do kompresji, w celu zmniejszenia ich rozmiaru podczas przesyłania. Najczęściej używanym formatem jest format ZIP.
• Nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia.
• Jeśli wstawiasz stopkę w swoich mailach, to postaraj się, żeby nie była ona dłuższa niż 3-4 linijki.
• Nie cytuj całej wiadomości, chyba że jest to niezbędne. Gdy cytujesz słowa „przedmówcy” to odpowiadaj pod każdym akapitem z osobna – cytuj fragmenty, do których się odnosisz (poniżej) i tak kolejno, jeśli email ma dłuższą treść lub dotyczącą kilku tematów. Gdy cytujesz większą część wiadomości, nie odnosząc się do jej konkretnych fragmentów – odpowiadaj powyżej cytatu, oddzielając przy tym odpowiedź od oryginalnej wiadomości kilkoma liniami odstępu. Jeśli nie jest to konieczne, to nie cytuj nic z poprzedniego listu i tylko ewentualnie w temacie do otrzymanego tematu wiadomości dodaj „RE: ” jeśli nie zrobi tego za Ciebie program obsługi poczty, co się raczej nie zdarza. Dobrze widziane jest przytaczanie tylko tych słów adresata, które są ważne w naszej wypowiedzi, a pozostałe usuwajmy, tak samo jak reklamy (stopki) dodawane automatycznie do wszystkich wiadomości na wielu serwerach z darmowymi kontami.
• Gdy rozsyłasz pocztę do grupy osób, np. spoza firmy czy do znajomych, korzystaj z pola „BCC” czyli „UDW” (Ukryte do Wiadomości), gdyż nie każdy musi sobie życzyć, by jego adres e-mail został ujawniony pozostałym Twoim adresatom.
• Sprawdzaj swój komputer w celu usuwania wirusów, byś nie przesyłał wirusów innym internautom.
• Nie rozsyłaj spamu (niechcianej poczty: reklam zazwyczaj) – to grozi wyklęciem na wieki, jedno z najbardziej znienawidzonych przez wszystkich niepożądane działanie w Internecie.
• Nie pisz bez potrzeby dużymi literami, gdyż oznaczają one w Internecie krzyk i odbiorca Twojej wiadomości będzie mógł uznać, że na niego krzyczysz.
• Pamiętaj o tym, żeby nadawać każdej wysyłanej wiadomości e-mail tytuł, najlepiej odzwierciedlający zawartość wiadomości.

Komunikatory internetowe

• Ustawiając status opisowy w komunikatorze, postaraj się, żeby dawał on konkretną i istotną informację, w przeciwieństwie do np. „papa!!! :)))))))))”, „Elvis żyje”, „Eminem the best”. Status opisowy wykorzystuj wtedy, gdy masz coś (niekoniecznie, choć najlepiej) ważnego do przekazania w tej akurat formie jak np. „będę o godzinie 22:00”, „tylko w ważnych sprawach”, „dziś jestem do 23:00”.
• Nie wstawiaj w wiadomości naraz całej galerii emoticon (tzw. buziek) np. 50 na raz. Emoticons mają, jak sama nazwa mówi, wyrażać uczucia, które nie tak łatwo przekazać przez Internet.
• Nie pisz bez potrzeby dużymi literami, gdyż oznaczają one w Internecie krzyk i odbiorca Twojej wiadomości będzie mógł uznać, że na niego krzyczysz.

Fora dyskusyjne

• Nie zadawaj pytania, na które już kiedyś została udzielona odpowiedź na forum. Zanim je zadasz, sprawdź zawsze, czy nie ma na nie odpowiedzi w FAQ tej strony, na której jest forum dyskusyjne. Użyj wyszukiwarki na forum, czy przejrzyj co najmniej dwie pierwsze strony forum. Pisz rzeczowo i konkretnie, tak żeby każdy Cię zrozumiał.
• Nadawaj tematom tytuły, które krótko i rzeczowo będą odzwierciedlać treść w nich zawartą, po których osoba szukająca czegoś na forum, będzie  mogła to odnaleźć.
• Nie używaj w stopce na forum obrazków o dużej wielkości (powyżej 100 KB), ani nazbyt szerokich czy wysokich (około 150 pikseli), lub zbyt wiele linii tekstu.

Netykieta na blogach

Tworzenie bloga

• W trakcie tworzenia bloga dopuszczalna jest dużo większa swoboda techniczna i graficzna niż w trakcie tworzenia standardowej strony www. Blog to w końcu to Twój „prywatny” dziennik. Pomimo tego, jako twórca bloga szanuj wzrok odwiedzających Twojego bloga. Unikaj zatem zbyt jaskrawych kolorów, dużej ilości ruchomych obrazków (gifów), które mogą prowadzić do „oczopląsu” i które utrudniają skupienie się na treści Twojego bloga.
• Pisząc bloga i opisując zdarzenia i ludzi pamiętaj o ich prywatności i o tym, że zanim opiszesz ich historie (nawet gdy są także Twoimi) czy ich samych, warto zapytać się, czy chcą stać się „osobami publicznymi” – na co dzień lepiej używać samych inicjałów, czy tylko pierwszej litery pseudonimu, czy też imienia.
• Staraj się dbać o porządek „na swoim podwórku” i w ramach możliwości usuwaj złośliwe i spamerskie komentarze i wpisy do księgi gości.

Czytanie i uczestnictwo

• Trolling – troll to złośliwy mały stwór (bajkowy)… jeśli nie chcesz być za takiego uznanym, staraj się nie powodować kłótni, nie prowokować, nie obrażać, dodając wpisy na forum. Z drugiej strony nie daj się prowokować i nie odpowiadaj na prymitywne i niekulturalne zaczepki słowne.
• Flooding – mówiąc prosto – zaśmiecanie bloga, zalewanie go wieloma, często identycznymi wpisami np. w komentarzach… Nikt nie chciałby mieszkać na wysypisku śmieci – nie róbmy go z blogów. Spamowanie poprzez wpisy w księgach gości i komentarzach to nagminna praktyka, która na pierwszy rzut oka wygląda dość niewinnie (zwłaszcza gdy ktoś reklamuje 'tylko’ swojego bloga, a nie stronę www, np. sklep). Wchodzenie na kolejne blogi i zostawianie wszędzie identycznego wpisu „Hej, fajny blog, zapraszam na mój” jest prymitywną metodą promocji swojego bloga i praktyką denerwującą innych blogowiczów, którym nie jest wszystko jedno co się u nich na blogu dzieje. Jest to zwykły spam, zwłaszcza gdy reklamowane są różne strony internetowe „dziwnych treści”.
• Jako że blog jest swego rodzaju pamiętnikiem, zazwyczaj prywatnym dziennikiem, tym bardziej należy respektować czyjeś uczucia, przeżycia i poglądy i z wyczuciem pisać komentarze.

Typowo kulturalne

Międzyludzkie

• Nie obrażaj nikogo, staraj się tego nie czynić publicznie nawet gdy masz ku temu powody. Zanim publicznie kogoś ocenisz w jakikolwiek sposób, przemyśl to na spokojnie i dwukrotnie. Zwracaj uwagę danej osobie raczej bezpośrednio niż publicznie (zostanie lepiej odebrana i nie jako atak), chyba że jest to osoba już wyjątkowo łamiąca wszelkie reguły (i robi to też publicznie) i po wcześniej osobiście zwróconej jej uwadze nie zareaguje.
• Jeśli zwracasz się do danej osoby, raczej pisz zaimki dużą literą: „Ty”, „Ci”, „Tobie”… a nie „ty” itp. Swoje opinie wyrażaj zawsze w sposób kulturalny. Pamiętaj zawsze, że nie jesteś sam jeden na świecie i że nie jesteś najważniejszy.

Sieć

• Jeśli nie musisz, to nie ściągaj dużych plików z Internetu takich jak mp3 i filmy, gdy np. możesz po prostu ten film pożyczyć od kolegi następnego dnia.
• Jeśli nie musisz, to nie utrudniaj i nie uprzykrzaj życia innym użytkownikom sieci. Nie zakładaj sobie „ot tak” bez konkretnej potrzeby kont e-mail lub www więcej niż rzeczywiście potrzebujesz.

Ku przestrodze