Fake news – co to jest i jak się przed nim chronić?

W sieci i social mediach każdy jest w stanie stworzyć i udostępniać treści, które będą zmanipulowane i sfałszowane. Takie treści mogą zostać skierowane do ogromnego grona odbiorców. Dowiedz się, czym są fake newsy i jak się przed nimi chronić.

SPIS TREŚCI

• Co to jest dezinformacja?
• Co to jest fake news?
• Jak rozpoznać fake newsa?

źródło: facebook.com

Co to jest dezinformacja?

Dezinformacja to celowe tworzenie i rozprzestrzenianie informacji, które nie są zgodne z prawdą. Ma ona na celu przede wszystkim manipulację. Kluczowe w dezinformacji są celowość i świadomość tych działań.

O dezinformacji możemy mówić, gdy ktoś rozprzestrzenia jakąś informację ze świadomością, że nie jest ona prawdziwa. Dodatkowo robi to w jakimś konkretnym celu, np. chce wpłynąć na nasze poglądy polityczne lub pewne decyzje.

Wiele osób nie jest w stanie rozróżnić, czy dana informacja jest prawdziwa, czy fałszywa. Każdą informację powinniśmy „przesiewać przez sito”. Źródło, które uważamy za sprawdzone też może się mylić i paść ofiarą dezinformacji.

Co to jest fake news?

Fałszywe wiadomości, czyli inaczej fake news są częścią szerszego zjawiska występującego w internecie, jakim jest fałszowanie rzeczywistości i wizerunku.

Fake newsy tworzy się i rozpowszechnia przede wszystkim ze względów politycznych czy finansowych. Mogą one być również tworzone w celach rozrywkowych, aby m.in. zwrócić uwagę na promujące je medium lub osobę. Fake newsy rozpowszechnianie są nie tylko w mediach społecznościowych, ale również w mediach tradycyjnych.

Jak rozpoznać fake newsa?

Aby sprawdzić rzetelność informacji, a tym samym zweryfikować, czy nie jest ona fake newsem, przejdź przez poniższe kroki:

1. Zastanów się nad źródłem

   Sprawdź wiarygodność źródła, z którego chcesz skorzystać. Przeanalizuj stronę, na której się znajdujesz.
   Odpowiedz sobie na dwa pytania:

   • Czy strona publikuje informacje na swój temat? (cel działania, wartości)
   • Czy możesz skontaktować się z właścicielami strony? (poprzez wiadomość e-mail, formularz kontaktowy)

2. Przeczytaj więcej niż sam nagłówek

   Nagłówki mogą być tworzone świadomie prowokacyjne, aby skłonić do kliknięcia, ale nie muszą mieć wiele wspólnego z treścią materiału. Zapoznaj się z całym tekstem. Nie osądzaj ani nie podejmuj żadnej decyzji jedynie po przeczytaniu nagłówka.

3. Sprawdź wiarygodność autorów

   Jeśli artykuł posiada podanego autora, to sprawdź jego wiarygodność, a także fakt, czy dana osoba jest prawdziwa.

4. Sprawdź źródła podane w linkach

   Zweryfikuj, czy podane w linkach źródła istnieją i czy rzeczywiście odnoszą się do danej informacji.

5. Sprawdź datę publikacji

   Nie wszystkie newsy w sieci mają wpisaną trwale datę pierwotnej publikacji. Nie zawsze jest łatwo zweryfikować pierwotną datę powstania danego newsa. Spróbuj poszukać innych publikacji o danym zdarzeniu i sprawdzić datę najwcześniejszej z nich.

6. Sprawdź, czy dana informacja nie jest żartem

   Nawet jeśli informacja brzmi wiarygodnie, to należy pamiętać, że może być żartem lub satyrą. A tym bardziej, jeśli brzmi mało prawdopodobnie.

7. Uważaj na własną stronniczość

   Zastanów się, czy twoje własne uprzedzenia lub przekonania nie wpływają na odbiór informacji.  Czy to ty sam, przez określone nastawienie, nie odczytujesz z danego newsa informacji, których w nim tak naprawdę nie ma.

Czytaj więcej

• Co zrobić, kiedy mój email został zhakowany?
• Jak sprawdzić, czy mój email wyciekł do sieci?
• Jak bezpiecznie korzystać z internetu?
• Ochrona przed phishingiem. Jak się chronić przed złodziejami danych w sieci?
• Ochrona dzieci w Internecie